روند شهرنشینی و شهرگرایی به مراتب با رشدی سریعتر از رشد جمعیت جهان در حال اتفاق است بررسی تحولات جهانی طی نیم قرن اخیرنیزحاکی ازاین است که شهرهاو کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه به ویژه کشورهای جهان اسلام ازاین رخدادها دچار تحولات اساسی شده اند. شکل گیری نظام کلانشهری در کشورهای اسلامی الگویی جدید و دیگرگون از شهرنشینی، نظام اسکان، اندازه شهر، ساختار و سازمان فضایی را عرضه کرده است،عدم شناخت ماهیت و ابعاد این پدیده و تبیین نادرست و غیر واقعی از آن در کشورهای اسلامی چالش عمده ای را فراروی تصمیم گیران و برنامه ریزان شهری نهاده است.رویارویی با این چالش ها استفاده از رویکردهای جدید برنامه ریزی را اجتناب ناپذیر نموده است. در میان رویکرد های جدید برنامه ریزی، استراتژی توسعه شهری می تواند به عنوان راه گشای توسعه شهرنشینی و حل مشکلات کلانشهرهای جهان اسلام مطرح گردد. روش تحقیق مقاله حاضر بر روش توصیفی و تحلیلی استوار است. بدین ترتیب که ابتدا وضعیت شهر نشینی در جهان اسلام مورد بررسی قرار گرفته و سپس با رویکردی تطبیقی به مقایسه آن با کشورهای توسعه یافته پرداخته شد. در گردآوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه ای و مطالعه اسنادی استفاده گردید. نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد، تلاش های اقتصادی و توسعه اجتماعی شهر، زمانی بیشتر موفق خواهد بود که به وسیله یک "فرایند استراتژیک" هدایت شود. بنابرایناستفاده از برنامه ریزی استراتژی توسعه شهری در کلانشهرهای جهان اسلام دیگر نه یک انتخاب بلکه به یک "ضرورت" تبدیل شده است.فرآیند چشم اندازسازی به عنوان قلب فرایند استراتژی توسعه شهریمی تواند علاوه بر مشخص کردن راهبرد توسعه شهری، توان رقابتی پذیری کلانشهرهای جهان اسلام را در مقایسه با کلانشهرهای همتراز آنها در کشورهای توسعه یافته ارتقاء دهد.
