شهر و روستا به عنوان دو نقطه کالبدی-فضایی دارای پیوندهای اقتصادی، اجتماعی، کارکردی و... و روی هم رفته روابط متقابلی می باشند که بر دگرگونی های هر دو بسیار موثر است. رابطه شهر و روستا از گذشته تا کنون دچار فراز و نشیبهای فراوانی شده است و تحت تاثیر عوامل مختلف در سطوح مختلف اشکال متفاوتی به خود گرفته است. گاه باعث بوجود آمدن بستری مناسب برای توسعه منطقه ای شده و گاهی موجب برهم خوردن توازن شهر و روستا و در نتیجه عدم توسعه مناسب منطقه ای شده است.شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستان و بزرگترین سکونتگاه منطقه تحت نفوذ خود، فشار زیست محیطی بسیاری بر روی نواحی اطراف خود به ویژه روستاهای بلافصل وارد آورده است.این مسئله باعث بر هم خوردن روابط پیشین میان شهر سنندج و روستاهای پیرامون خود شده است، تغییر و دگرگونی روستاهای نزدیک به شهر چنان بودهکه این روستاها عملکرد سنتیخود را از دست داده و عملا به عنوان پاره های شهری و غالباً به مثابه خوابگاه هایی برای شهر سنندج ایفای نقش می کنند و از ماهیت عملکردی روستا دور شده اند.در نتیجه این روابط نامناسب، بحران حوزه نفوذ به شهر برگشت داده شده و بدین طریق ناپایداری حوزه نفوذ روستایی به اشکال مختلف در شهر ظاهر می شود. یکی از عوامل اصلی این مسئله نظام سلسله مراتب سکونتگاهی نامطلوب و در حقیقت برهم خوردن آن در حوزه نفوذ شهر و تحت تاثیر وزنه اصلی شهر است. در مقاله حاضررابطه شهر با منطقه نفوذ با روش توصیفی و آمار و اطلاعات جمع آوری شده از سازمان های مرتبط مورد ارزیابی قرار می گیرد و در نهایت سطح بندی سکونتگاه های حوزه نفوذ بلافصل شهر سنندج با دو روش شاخص مرکزیت جمعیت و میزان سنج نهادی گاتمن انجام می گیرد و به ارائه الگوهای سلسله مراتب سکونتگاهی در راستای توسعه منطقه ای و بهبود روابط شهر و روستا می پردازیم.
