تضمین از نظر اصطلاحی در حوزه های متعدد تعاریف متعددی دارد؛ مثلا در عروض وابسته بودن معنای بیت است به مابعد خود چنانکه به تنهایی مفید نباشد، یا در بدیع آوردن شعر دیگران است در ضمن شعر خویش. اما در بیان، عبارت است از: دادن حکم لفظی مقدر به لفظی مذکور از طریق ایجاد تشابه معنایی فرضی بین آن دو و آوردن معنای لفظ اول در ضمن لفظ دوم، به شرطی که قرینه ای باشد که حکم لفظ اول را اقتضاء کند. این پدیده دارای کارکردهای متعددی در حوزه های مختلف نحوی و بلاغی است اما در این تحقیق که بر اساس روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، رویکرد نگارنده بر کارکردهای تفسیری آن در تفسیر مشهور فتح القدیر امام شوکانی است تا بر خواننده اهمیت این پدیده در توجیه و تفسیر برخی آیات آشکار گردد. نتایج حاصله از این مقاله نشان می دهد که در این تفسیر، برای برون رفت از بن بست های لغوی واژه های قرآنی و توجیه معنایی آن ها از تضمین بیانی بهره فراوانی برده شده است.
