کانسارهای گوهری با منشاهیدروترمال ایرج نجم الدینی ، سمینار هفته پژوهش در دانشگاه کردستان ، دانشکده مهندسی ، گروه مهندسی معدن از نظر منشا زمین شناسی گروه بزرگی از کانسارهای گوهری در رده آذرین – هیدروترمال قرار میگیرند که سه زیرگروه : الف) کانسارهای گوهری هیدروترمال جوی ، ب) گوهرهای شکل گرفته در درون پگماتیتها و ج) گوهرهای مستقیما شکل گرفته از سنگهای ذوب شده-ماگما را شامل میگردد که از این میان کانسارهای گوهری هیدروترمال جوی-عمقی ازاهمیت زیادی برخوردارند و مثال شاخص آن درجهان کانسار بریل امرالد( زمرد ) کلمبیا است . دو منطقه معدنی زمرد داردرکلمبیا در شمال پایتخت این کشور شهر بوگوتا قرار دارند که در اقصاد این کشور حائز اهمیت می باشند. بلورهای درشت واتومورف هگزاگونال بریل سبز(امرالد) استخراج شده ازمعادن این دو منطقه با کیفیت ترین نمونه های گوهر زمرد در جهان را در بر می گیرند که شکل گیری آنها را حاصل تشکیل چرخه آبگرم با منشا جوی فرو رو در پوسته قاره ای و تداخل آن با سیال گرمابی جدا شده از توده ماگمایی عمقی می دانند که نهایتا در همراهی با رگه های کلسیتی جایگیری نموده در درزه ها و شکستگیهای سنگ میزبان شیلی تیره رنگ متبلور گردیده اند . استخراج این بلورها در محل کارگاه های سطحی و به روش دنبال رگه رو انجام می پذیرد. معدن فلدسپات پگماتیتی ابراهیم عطار در نزدیک شهر قروه در استان کردستان میزبان بلورهای درشت و غول آسای کدر و نیمه شفاف بریل ازواریته آکوامارین(بریل آبی روشن رنگ) بوده که بخشی از آن دارای ارزش نیمه گوهری می باشند .
