با مطالعه دقیق حرکت های دینی و اصلاحی از قرن اخیر تا کنون ، و صرف نظر از اینکه این حرکت ها هر کدام در چه نقطه ای از جهان اسلام شکل گرفته و رشد کرده باشند ، به این نتیجه می رسیم که نقطه حقیقی اتصال میان آنها کتاب آسمانی قرآن بوده است . توجه کامل و همه جانبه قرآن از سوی مصلحان دینی پس از آن رخ داد که قرآن برای مدتی تقریباً طولانی مهجور بود و در اندیشه و فکر و زندگی مردم چنان جایگاهی نداشت . سید جمال الدین اسد آبادی یکی از این مصلحان بیدار گر بود که با سلاح قرآن وارد میدان شد و به تبین آموزه های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی قرآن پرداخت . وی در نتیجه سفرهای متعددی که به ممالک اسلامی از جمله ایران ، افغانستان ، مصر ، عثمانی و ... نمود، دید جامع و کاملی نسبت به قرآن پیدا کرد و از دایره تنگ تفسیرهای لفظی و شکلی و سنتی پا فراتر نهاد و حتی دیدگاه های برخی مفسران زمان خویش را نقد نمود. مقالات منتشر شده در عروه الوثقی بیشتر مستند به آیات قرآنی است و نام این نشریه نیز خود حاکی از این تأثیر ژرف و عمیق است . در جای جا ی دیگر نوشته های سید جمال الدین هم اشاره های صریح و ضمنی به آیات حیات بخش قرآن کریم دیده می شود . این مقاله سعی دارد با کند و کاوی در زندگی و نوشته ها و گفته های سید جمال الدین جنبه های متعدد و مختلف تأثیر قرآن بر اندیشه او را مورد مطالعه قرار دهد . مطالعه احوال و افکار سید جمال الدین در سایه چنین تصویری علمی تر ، روشن تر، و بسی منصفانه تر است .
