سیدحسین حسینی مهر

ریتم اسکاپولوهومرال به عنوان یک سند کینماتیکی، نشان دهنده ی وضعیت حرکت مفصل شانه است. مطالعات مختلفی به بررسی عوامل مختلف بر روی ریتم اسکاپولوهومرال پرداخته اند. در این مطالعه هدف ما بررسی پوزیشن استراحت کتف، چرخش بالایی کتف و ریتم اسکاپولوهومرال در سطوح فرونتال، ساجیتال و اسکاپشن بین دانشجویان رشته های مختلف ورزشی و افراد غیر ورزشکار می باشد. تعداد 105 آزمودنی مرد (15 نفر شناگر، 15 نفر بازیکن تنیس روی میز، 15 نفر بازیکن هندبال، 15 نفر بازیکن والیبال، 15 نفر بازیکن فوتبال، 15 نفر دو و میدانی کار و 15 نفر دانشجویان غیر ورزشکار) به صورت تصادفی به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. از دو اینکلینومتر برای اندازه گیری ابداکشن شانه و میزان چرخش بالایی کتف در پوزیشن استراحت کتف، 45، 90 و 135 درجه ابداکشن شانه استفاده شد. آزمودنی ها عمل ابداکشن بازو را با دست برتر در سطوح فرونتال، ساجیتال و اسکاپولا انجام می دادند. ریتم اسکاپولوهومرال از تقسیم میزان ابداکشن گلنوهومرال بر چرخش بالایی کتف از پوزیشن استراحت کتف تا 45 ، 90 و 135 درجه ابداکشن شانه در سطوح مختلف محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در 45 درجه ابداکشن شانه، تقاوت معنی داری در میزان چرخش بالایی کتف و ریتم اسکاپولوهومرال بین سطوح حرکتی فرونتال، ساجیتال و اسکاپولا وجود نداشت اما در 90 درجه ابداکشن شانه، میزان چرخش بالایی کتف در سطح فرونتال بیشتر از سطح ساجیتال (05/0 < p) و در 135 درجه ابداکشن شانه، میزان چرخش بالایی کتف در سطح فرونتال بیشتر از دو سطح دیگر بود (05/0 < p). از طرف دیگر نتایج مطالعه نشان داد که نسبت ریتم اسکاپولوهومرال از صفر تا 90 درجه در سطح ساجیتال بیشتر از سطح فرونتال بود در حالیکه نسبت ریتم اسکاپولوهومرال از صفر تا 135 درجه ابداکشن شانه در سطح ساجیتال بیشتر از دو سطح دیگر بود (05/0 < p). همچنین شانه برتر بازیکنان هندبال چرخش پایینی بیشتری از شانه برتر افراد غیر ورزشکار داشت. علاوه بر این بازیکنان تنیس روی میز و افراد غیر ورزشکار نسبت ریتم اسکاپولوهومرال بیشتری از بازیکنان هندبال داشتند(05/0 < p). با توجه به نتایج تحقیق حاضر به نظر می رسد که میزان چرخش بالایی کتف و نسبت ریتم اسکاپولوهومرال حین ابداکشن بازو در سطوح فرونتال، ساجیتال و اسکاپولا و بین ورزشکاران و افراد غیر ورزشکار متفاوت است. این نتایج می تواند در ارزیابی های کلینیکی مورد استفاده قرار گیرد.