علیرغم آن که آبیاری محصولات کشاورزی با استفاده از پساب خام فاضلاب دارای پیامدهای بهداشتی و زیستمحیطی نامطلوبی برای جامعه است، هر روزه شاهد گسترش این پدیده در کشور هستیم. این در حالی است که دانش چندانی در مورد عوامل اثرگذار بر استفاده از این منبع آلوده آب توسط کشاورزان وجود ندارد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل متمایزکننده کاربران آب چاه از کابران پساب تصفیهنشده فاضلاب انجام شد. برای این منظور، 160 کشاورز سبزیکار در شهرستان سنندج از طریق نمونهگیری طبقهبندی تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه مورد مصاحبه قرار گفتند. یافتهها نشان داد کشاورزان از دانش بالایی نسبت به کیفیت پساب خام برخوردارند. همچنین آنها نگرش نامطلوبی نسبت به پیامدهای بهداشتی و اجتماعی استفاده از پساب خام داشته و نسبت به اخلاقی نبودن استفاده از آن در آبیاری محصولات توافق داشتند. نتایج تحلیل تشخیصی نشان داد شش متغیر دانش، نگرش نسبت به پیامدهای اجتماعی کاربرد پساب تصفیهنشده، درک از خشکسالی، نگرانی در مورد گرمای جهانی، نگرش نسبت به پیامدهای بهداشتی کاربرد پساب تصفیهنشده و نوآوری به ترتیب بیشترین قدرت را در تفکیک کاربران آب چاه و کاربران پساب تصفیهنشده فاضلاب دارند. یافتههای حاصل از این مطالعه میتواند در سیاستگذاری برای کاهش استفاده از پساب خام مؤثر واقع شوند.
