1403/05/06
هیوا حسن پور

هیوا حسن پور

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-4640-1200
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 6545132
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: دانشگاه کردستان، گروه زبان و ادبیات فارسی
تلفن: 09188747107

مشخصات پژوهش

عنوان
بلاغت تشبیه با رویکرد بوم‌گرایانه(مطالعۀ موردی: رمان سایۀ ملخ)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
بومگرایی، بلاغت، تشبیه، سایۀ ملخ.
سال 1402
مجله پژوهش های ادبی
شناسه DOI
پژوهشگران هیوا حسن پور ، زهرا پارساپور

چکیده

نقد بوم‌گرا از جمله رویکردهای جدیدی است که به تازگی در خوانش متون ادبی و برای تفسیر و تحلیل این متون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نقد در پی نشان دادن رابطۀ انسان با محیط زیست در یک متن است. رابطه‌ای که نویسندۀ متن چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم از طریق عناصر بلاغی دربارۀ آن سخن می‌گوید. بی شک موضوع، مکان و فضای داستان در نوع رابطۀ شخصیت‌ها با طبیعت و محیط اطرافشان تأثیرگذار است. سایۀ ملخ از جمله رمان-های واقع‌گرای حوزۀ ادبیات دفاع مقدّس است که ماجراهای آن در محیطی روستایی اتفاق افتاده است. وقایع این داستان در بیانی تشبیهی و زبانی محسوس و ملموس به تصویر کشیده شده است. نقش بلاغی تشبیه در این داستان علاوه بر خلق زیبایی‌های تصویری و زبانی، انتقال نوع نگاه و حس روستانشینان به طبیعت و عناصر آن است. بررسی فرمالیستی و بلاغی این اثر که با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی بوم‌گرایانه صورت گرفته است، نشان می‌دهد که بیشتر تشبیه‌های این داستان ناظر بر تجربۀ زیستۀ راوی دردل طبیعت و رابطۀ مبتنی بر دو عنصر لذّت و ترس است. رابطۀ لذت بخش انسان از طبیعت در فضایی آرام، روشن و مأنوس شکل می‌گیرد و از سوی دیگر رابطۀ مبتنی بر ترس شامل سه گونه ترس از گرسنه ماندن، شکار شدن و تاریکی با تصاویر گوناگون در تشبیهات این داستان متجلی شده است که البته این ترس‌ها بر نوع رفتار شخصیت‌های داستان نسبت به محیط زیست تأثیرگذاشته است. بی شک تشبیه‌های محیط زیستی در این رمان در خلق فضاها، شخصیت‌پردازی‌ها، ایجاد گفتمان زیست محیطی، فراخواندن محیط زیست به کانون توجه و جلوگیری از محو شدن آن، نقش اساسی داشته است.