رویدادهای هسته ای، بن مایه ها و قوام داستان ها به شمار می روند که با کوچکترین دخل و تصرّف در آن ها، مسیر رخدادها متفاوت خواهند شد. رویدادهای وابسته نیز باعث هنری تر شدن کلام و مقبول واقع شدن آن ها می شوند. در این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی رویدادهای هسته ای و وابسته در دو اثر روایی خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو دهلوی پرداخته شده است. دهلوی یکی از مقلّدان معروف و موفق نظامی است که به اقتفا و پیروی آثار او رفته است. ضرورت انجام این پژوهش در آن است که نشان می دهد دهلوی تا چه حدّی به رویدادهای هسته ای نظامی در روایت خود وفادار بوده است؟ چه مواردی را تغییر داده است؟ و در مجموع، تشابه ها و تفاوت های روایت این دو شاعر از یک داستان واحد در چه مواردی است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که دهلوی هم در رویدادهای هسته ای دخل و تصرّف کرده است و هم حجم رویدادهای وابسته بسیار کمتر از روایت نظامی است. توزیع رویدادهای وابسته در روایت نظامی، منطقی تر و عقلانی تر است حال آن که در روایت دهلوی، توزیع تا حدودی نامتعارف و نامتوازن است که باعث شده است برخی از رویدادهای هسته ای بیشتر برجسته شوند و گرانیگاه روایت او به شمار روند. تعداد رویدادهای هسته ای در روایت دهلوی، تقریباً نصف رویدادهای هسته ای در روایت نظامی است و همین باعث شده است که افت و خیزهای داستانی (گره افکنی ها و گره گشایی ها) در روایت دهلوی در قیاس با روایت نظامی، کمتر باشد.
