حامد قادرزاده

تجارت خارجی یکی از مؤلفه‌های مهم در توسعه اقتصادی و منشاء فراهم‌سازی درآمدهای ارزی برای کشور می‌باشد. با توجه به اهدافی چون خودکفایی، امنیت غذایی و امکان ارزآوری بالا در بخش کشاورزی، توجه به تجارت در این بخش اهمیت فراوانی دارد . این مطالعه به تحلیل عوامل موثر بر تجارت میوه‌های خوراکی به تفکیک کدهای HS به شرح HS0802 (سایر آجیل‌های تازه یا خشک به استثنای نارگیل، آجیل برزیلی و بادام هندی)، HS0806(انگور تازه یا خشک‌کرده)، HS0808 (سیب و گلابی و بِه تازه) با کشورهای طرف تجاری در گروه اور آسیا EaEu (شامل کشورهای ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه) می‌پردازد. داده‌های مورد بررسی از نوع پانل و برای دوره ۲۰۲۱ـ ۲۰۰۳ و بر اساس مدل جاذبه، که به روش‌های اثرات ثابت و اثرات تصادفی می‌پردازد، برآورد شده است. نتایج نشان داد، بزرگترین شریک تجاری ایران در گروه کالایی HS0802 (سایر آجیل‌های تازه یا خشک به استثنای نارگیل، آجیل برزیلی و بادام هندی) روسیه، قرقیزستان و قزاقستان و در گروه کالایی HS0806 (انگور تازه یا خشک‌کرده) و HS0808 (سیب و گلابی و بِه تازه)کشورهای روسیه و قزاقستان می‌باشد. نتایج نشان داد ، اثر تولید ناخالص داخلی برای هر سه گروه کالایی مثبت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی برای گروه‌های HS0802 و HS0808 مثبت و برای HS0806 منفی بوده و متغیر جمعیت برای هر سه گروه کالایی و منفی است، همچنین آثار موافقتنامه‌های تجاری برای گروه‌های HS0802 و HS0808 مثبت و برای HS0806 منفی بوده است.