حامد قادرزاده

مطالعه حاضر به بررسی کارایی انرژی و تحلیل رابطه تولید محصول سیب زمینی در استان های کردستان و همدان می پردازد. داده ها با استفاده از روش نمونه گیری نسبتی تصادفی طبقه بندی شده از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید. اندازه نمونه بالغ بر253 مزرعه است. برای تحلیل کارایی انرژی ابتدا کل انرژی ورودی و خروجی محاسبه و سپس شاخص های انرژی شامل نسبت انرژی، بهره وری انرژی، انرژی ویژه و انرژی خالص محاسبه شد. کارایی های فنی، فنی خالص و مقیاس با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و دو مدل BCC و CCR محاسبه گردید. برای تعیین رابطه تولید و نحوه استفاده از نهاده ها در شهرستان دهگلان تابع تولید ترانسلوگ برآورد و نتایج به دست آمده نشان داد، 19/40 درصد سیب زمینی کاران نمونه از نهاده های بذر مصرفی، 88/58 درصد از کود شیمیایی، 86/44 درصد از کود مرغی، 50/21 درصد از سموم، 1/27 درصد از ساعات کار ماشین های کشاورزی، 90/65 درصد از نیروی کار و 45/36 درصد از نهاده آب به طور منطقی و بهینه استفاده می کنند. مجموع انرژی های ورودی در تولید سیب زمینی برای سطح یک هکتار در شهرستان های بهار و دهگلان به ترتیب 0224/69249 و 13/66295 مگاژول به دست آمد. در شهرستان بهار انرژی کود شیمیایی با 78/38 درصد و در شهرستان دهگلان انرژی آب آبیاری با 13/24 درصد از کل انرژی مصرفی بیشترین سهم را در میان انرژی های ورودی را به خود اختصاص داده اند. نسبت انرژی، بهره وری انرژی و افزوده خالص انرژی برای سیب زمینی کاران شهرستان بهار به ترتیب برابر، 224/2 و 671/0 کیلوگرم بر مگاژول و 885/84751 مگاژول بر هکتار و برای سیب زمینی کاران دشت دهگلان 03/2 و 563/0کیلوگرم بر مگاژول و 39/68266 مگاژول بر هکتار محاسبه گردید. میانگین کارایی های فنی، فنی خالص و مقیاس در شهرستان بهار به ترتیب 748/0، 941/0 و 904/0 برآورد شدند. میانگین کارایی های فنی، فنی خالص و مقیاس در شهرستان دهگلان نیز به ترتیب 967/0، 779/0 و 80/0 برآورد شدند. در شهرستان بهار بیشترین مصرف نادرست مربوط به نهاده های کود شیمیایی و بذر بوده و در دشت دهگلان نیز بیشترین مصرف نادرست مربوط به نهاده های آب آبیاری و کود شیمیایی می باشد. مقدار مناسب کود، با استفاده از آزمون خاک و نظر کارشناسان منطقه تعیین و نیز برنامه های آموزشی برای سیب زمینی کاران در مورد چگونگی مصرف کودهای شیمیایی ار