الگوهای تولید و توزیع در کشاورزی ایران و استان کردستان در حال حاضر عمدتاً بر اساس روش "اقتصاد خطی" عمل میکنند؛ بدین معنا که پس از بهرهبرداری از منابع طبیعی و تولید محصول نهایی، بخش زیادی از منابع و محصول به صورت آلوده شده و ضایعات از چرخه اقتصاد خارج میشوند. الگوی اقتصاد چرخشی در کشاورزی به دنبال استفاده مجدد از ضایعات محصول و نهادههای تلف شده میباشد، تا بار شدت بهره برداری از منابع سبک تر شده و گامی به سوی کشاورزی پایدار برداشته شود. مطالعه حاضر با توجه اهمیت شناخت و حرکت به سوی اقتصاد کشاورزی چرخشی، در استان کردستان انجام شد. برای این کار، پس از مرور مطالعات و دریافت نظرات نخبگان کشاورزی، در مجموع 16 عامل و مؤلفه چالشزا به عنوان موانع احتمالی گسترش اقتصاد چرخشی در استان کردستان شناسایی و با استفاده از الگوی ساختاری تفسیری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. دادههای مورد نیاز از طریق پرسشنامه در بهار 1403 جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از میان 16 مؤلفه مورد بررسی، به ترتیب مؤلفه های دوم، اول و سوم، یعنی بی سوادی و کم سوادی کشاورزان، کشاورزی سنتی و معیشتی، ، کوچکی و پراکندگی مزارع کشاورزی استان کردستان، از نظر نخبگان و کارشناسان مورد مصاحبه، متغیرهای کلیدیی هستند که با ایجاد تغییر در آنها میتوان بر بقیه متغیرها تاثیر گذاشت و موانع و چالش های فرا روی اقتصاد کشاورزی چرخشی در استان کردستان را کمتر کرد.