حاجی حسین عزیزی

دایک های مافیک مشیـرآبـاد در بخش جنـوب غربـی ورقـه ی قـروه دارد. ورقـه ی قـروه، بخـشی از پهنـه ی ساختــاری سنندج-سیرجان در غرب ایران می باشد که در یک امتـداد شمـال غربی-جنوب شرقـی گسترش یافته است. دایک های مافیک مشیرآباد به دو صورت، ضخیم (بیش از دو متر) و کم ضخامت دیده می شوند که به داخل مجموعه گـرانیتوئیدی منطقه نفوذ کرده اند. سنگ میزبان این دایک ها از نوع گرانیت S می باشد. دایک هـا بـه رنگ تیـره بوده و دارای بـافت متـوسط تـا درشت دانـه می باشند. دایک ضخیـم لایـه شامل مونزونیت و تونالیـت می باشند و دایک نـازک لایه از نوع گرانودیوریـت و کـوارتزمونزونیت هستند. بـراسـاس سن سنجی ایـزوتوپـی بـه روش اورانیوم-توریوم-سرب، سن سنگ گرانیت میـزبـان 2/2±8/195 میـلیـون سال و سن دایک هـای مورد مطالعـه 2/3 ±2/161میـلیـون سال بدست آمده است برخی از داده های ژئوشیمیایی عناصراصلی بـرای دایک های مـافیک مشیـرآبـاد عبارتند: SiO2 (3/57-7/68 درصد)، MgO (6/2-6/0 درصد)، Al2O3 (88/18-08/16 درصد) و میزان استرانسیم در مجموعه دایک مافیک بیش از ppm 400 می باشند. همچنین میزان عناصر نادر خاکی کمیاب سنگین مانند Y و Yb بسیار پایین بوده و میانگین آنها به ترتیب برابر ppm 7/15 و 6/1 می باشند. عناصر خاکی کمیاب سبک و بزرگ یون لیتوفیل مانند روبیدیوم و پتاسیم این مجموعه سنگی آنومالی مثبت و بالایی را نشان می دهند. خصوصیات شیمیایی بیان شده نشانگر سنگ های آداکیتی می باشند. با توجه به شواهد موجود مانند مجموع عناصر آلکالن که کمتر از 11 درصد می باشد و میزان کمتر ppm 1100 برای استرانسیم، دایک های مافیک مشیرآباد در گروه آداکیت های سیلیس بالا قرار می گیرند. میزان ƐNd(t) محاسبه شده برای این دایک ها بین 1/1+ تا 5/2+ می باشند که مثبت بودن این مقادیر می تواند منشا گوشته تهی شده را برای خاستگاه این سنگ ها را مطرح کند. البته شواهد حاکی از آلایـش پوسته ای و دخالت پوستـه قاره ای نیز در شکل گیـری ماگمای تشکیل دهنده این سنگ ها را نشان می دهد. نمونه هـای سنگی در نمودارهای مرتبط بـرای دایک هـای مافیک مشیرآبـاد و سنگ میزبان گـرانیـتی آن نشـانـگر تفریق بلوری می باشند. سن های بدست آمده از نمونه های مورد مطالعـه این فرضیه را تداعی میکند که دایک های مافیک مشیـرآبـاد و تـوده گـرانیتی میـزبـان آنها، هم سن هستند و احتمـالاً بیانگر شکل گیری هم زمان دو ماگمای بازیک (حدواسط) و اسیدی در دوره ژوراسیک هستند