حاجی حسین عزیزی

چکیده هدف پژوهش: ارائه مدل ژئودینامیکی برای تکامل سنگهای ماگمایی پرکامبرین – پالئوزوئیک شمال زون سنندج – سیرجان. روششناسی پژوهش:در این تحقیق از سنسنجی Pb-U زیرکن، شیمی سنگ کل و نسبت ایزوتوپی Nd-Sr استفاده شده است. یافتهها: در پهنه مهاباد – مریوان حجم عمده سنگها پرکامبرین در نظر گرفته شده ولی بر اساس سن سنجیهای انجام شده در رساله حاضر مشخص شد که حجم وسیعی از آن ها پرکامبرین نیست بلکه گرانیت میلونیتهای کرتاسه هستند که در اثر دگرشکلی، ساختاری جهت دار پیدا کردهاند و به اشتباه پی سنگ پرکامبرین در نظر گرفت هاند. از اینرو این سنگ ها به به دو گروه پرکامبرین )منطقه جنوب مهاباد( و کرتاسه )منطقه جنوب سقز( تقسیم شدند. متوسط سنین Pb-U زیرکن محا سبه شده برای سنگ های فل سیک جنوب مهاباد Ma 555-555 ا ست که ن شان می دهد این سنگ ها در اواخر نئوپروتروزوییک )ادیاکاران( بوجود آمده اند. سننننگ های این منطقه پرآلومینوس تا کمی متاآلومینوس و از نوع S با کمی آثار I میباشنننند. گرانیت های نوع S منطقه جنوب مهاباد به طور عمده از ذوب جزئی گری وکها، پ سامیت و شیل در دمای بال )C °511 )>ت شکیل شده اند. این نوع گرانیتها معمولً در سی ستم های همزمان تا بعد از کوهزایی تشنکیل می شنوند اما سننگ های مهاباد که تقریباً سنن یکسنانی با سننگ های رسنوبی مرتبط دارند . بر اسناس نمودارهای ژئوشیمیایی در یک رژیم تکتونیکی پس از برخورد ناشی از کشیدگی ایجاد شده اند. میانگین سنی بدست آمده از نمونههای جنوب سنقز نشنان میدهد که این سننگهای ماگمایی در اواخر کرتاسنه پایینی )آپتین - آلبین( در Ma 005- 001 متبلور شده اند و بسیار جوان تر از سنین فرض شده در نقشه های زمینشناسی هستند. شیمی سنگ کل سنگ های بازالتی و آندزیتی ن شان می دهد که آنها متعلق به سری های کالک آلکالن و تولئیتی بوده و اغلب آنها در یک حاشنننیه فعال هاره ای بوجود آمده اند. مقدار مثبت (t(εNd تقریباً 0 +برای برخی از بازالت های تمایز نیافته همراه با ناهنجاریهای منفی Nb وTi ارتباط این سنگ ها با ماگماتیسم کالک آلکالن و ایجاد شدن توسط ذوب جزئی گوشته لیتوسفری زیرهارهای (SCLM (را نشان می دهند. سنگ های فلسیک منطقه از نوع پرآلومینوس هستند و اغلب نمونهها مقادیر منفی از (t(εNd( 5/3 )-همراه با ناهنجارهای منفی از Nb و Ti دارند که بیانگر تشنننکیل آن ها در یک محیط حاشیه فعال هارهای میباشد. نتیجهگیری: در منطقه جنوب مهاباد رسوبات در طی ادغام ریز هارهها در اواخر نئوپروتروزوئیک در یک منطقه فرورانش در امتداد مرز شمالی گندوانا، در عمق دفن شدهاند و سپس فرسایش رسوبات بالی آنها و یا نازک شدن به دلیل کشش، باعث بالآمدگی آستنوسفر و نفوذ یک ماگمای مافیک شده است، که این ماگما باعث ذوببخشی سنگهای رسوبی دفن شده و تولید سنگهای فلسیک منطقه شده است. عدم وجود سنگهای ماگمایی مرتبط با هوس ژوراسیک و وجود فعالیتهای ماگمایی کالک آلکالن کرتاسه در سنندج -سیرجان شمالی نشان میدهد که فرورانش نئوتتیس به زیر سنندج- سیرجان شمالی در اواخر کرتاسه پایینی آغاز شده است. ک