هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی مسکن و شناسایی عوامل کلیدی و تأثیرگذار بر آینده این بخش در کلانشهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده و توصیف روند تکاملی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در 40 سال گذشته و تحلیل عوامل موثر بر وضعیت آینده این بخش منجر شده است که پژوهش حاضر به لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی باشد. به‌منظور گردآوری داده از سالنامه‌های آماری، سرشماری‌های ادوار مختلف و روش پویش محیطی و جهت تحلیل داده‌ها و تعیین عوامل کلیدی از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری با نرم‌افزار MICMAC بهره گرفته‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد طی دوره 1395-1355 اغلب شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در کلانشهر تبریز بهبودیافته است. همین‌طور با روش پویش محیطی 61 عامل در پنج حوزه که بیشترین تأثیر را بر وضعیت آینده مسکن در کلانشهر تبریز دارند انتخاب گردید که از میان عوامل مذکور با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ساختاری 11 عامل کلیدی که بیشترین نقش را در وضعیت آینده مسکن کلانشهر تبریز دارند استخراج شدند که عبارت‌اند از: رشد اقتصادی، تورم، درآمد و پس‌انداز خانوار، قیمت زمین و مسکن، تحریم، تحولات نرخ ارز، تسهیلات بانکی، نرخ بیکاری، تحولات سیاسی، قدرت خرید و شیوه مدیریت. از میان 11 عامل فوق، عوامل اقتصادی با سهم 82 درصدی بیشترین سهم را داشته و عوامل سیاسی- مدیریتی با سهم 18 درصدی در مرتبه بعدی قرار دارند. لذا بهبود وضعیت مسکن در کلانشهر تبریز تا حد بسیاری در گرو بهبود شرایط اقتصادی می‌باشد.
