در دهه های اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یک بحث تخصصی و عمومی در جامعه تبدیل شده و تحقیقات نشانگر آن است که محیط های شهری شامل مؤلفه های شکل دهنده کیفیت محیط است که در صورت بی توجهی به آن ها، از کارآمدی محیط های شهری کاسته می شود. از این رو پژوهش حاضر بر آن است که به شناسایی مؤلفه های مؤثر بر بهبود کیفیت محیط شهری پرداخته و تعیین کنندگی هر کدام از این مؤلفه ها را در کیفیت معنایی- ادراکی محله قطارچیان شهر سنندج، مورد سنجش قرار دهد. نوع پژوهش، از نظر هدف؛ کاربردی و از لحاظ روش انجام تحقیق، «توصیفی- تحلیلی» است. با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 343 نفر از ساکنین به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و کیفیت محیط محدوده مورد مطالعه توسط آنان مورد ارزیابی قرار گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده که پاسخ آن ها به صورت بسته بوده است و نسخه اولیه آن مشتمل بر 23 شاخص است. همچنین روایی ظاهری پرسشنامه با استناد به نظر متخصصان و پایایی آن با استناد به ضریب آلفای کرونباخ (75/0) بررسی و تأیید شده است. در این راستا با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و Lisrel، داده ها توسط روش های آماری نظیر تحلیل عامل تأییدی و آزمون t تک نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مهم ترین نتایج تحلیل عامل تأییدی نشانگر آن است که شاخص های بیانگر کیفیت معنایی- ادراکی محیط می توانند توصیف مناسبی از متغیر کیفیت معنایی- ادراکی به عمل آورند اما مؤلفه امنیت نمی توانست بیان کننده این متغیر باشد. همچنین یافته های پژوهش نشانگر آنست که افراد نمونه، کیفیت معنایی ادراکی محیط را در مجموع و بر حسب هر سه مؤلفه هویت، حس تعلق خاطر و خوانایی در سطح بالاتر از متوسط بوده است.
