در مطالعات شهرهای اسلامی-ایرانی بدان صورت به مفهوم شهر کُردنشین پرداخته نشده و این مفهوم عمداً یا سهواً در ادبیات مطالعات معماری و شهرسازی خاورمیانه به فراموشی سپرده شده است. با توجه به این خلاء مطالعاتی، این مقاله بر آن است تا با ارزیابی رساله ﻣﺅلف، زوایایی از مفهوم شهر کردی و مشخصات خاص آن در مقایسه با سایر شهرهای اسلامی فرهنگ های همجوار استخراج گردد. برای انجام این تحقیق رویکردی تاریخی-تشریحی با تأکید بر شهر سنندج، یکی از شهرهای کردنشین غرب ایران در موقعیت میان کوهی رشته کوههای زاگرس، انتخاب شده تا از این طریق مشخصه های شکل شهر که با فرهنگ مردم کُرد مطابقت دارد، تعیین گردد. این رویکرد بهمراه مقایسه بعمل آمده با سایر شهرهای ایرانی و عربی محقق را به تبیین شخصیت شهر کُردی رهنمون و موضوع را برای تحقیقات بعدی و توسعه آن در سایر مناظق کردنشین عراق، ترکیه و سوریه زمینه سازی می کند. علاوه بر نتیجه کلی حاصله شده، یافته های این مطالعه دل بر آن است که مفهوم شهر-تپه جزء اصلی ساختار شهر کُردنشین بوده که به تدریج در طول زمان به سایر فرهنگ های همجوار منتقل شده است. همچنین آستانه های فضایی نرمی مابین دو عرصه عمومی و خصوصی شهر به منظور سهولت روابط شکل گرفته که به نوعی منظر کالبدی شهر کُردی را در تمایز با فرهنگهای همجوار برونگرا نموده است.
