1403/02/16
هوشمند علیزاده

هوشمند علیزاده

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 22978245100
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشگده هنر و معماری، گروه شهرسازی
تلفن: 08733666771

مشخصات پژوهش

عنوان
طرح ویژه سامان دهی تپه های سنندج؛ با رویکرد سازمان دهی فضاهای سبز و باز، ایجاد عرصه های عمومی و توجه به منظرطبیعی
نوع پژوهش
طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها
سنندج؛ تپه؛ فضای عمومی؛ فضای سبز، منظر طبیعی
سال 1399
پژوهشگران بختیار بهرامی ، کیومرث ایراندوست ، هوشمند علیزاده

چکیده

سنندج شهری است نهاده بر بستری تپه ماهوری که در جریان توسعه کالبدی آن، تپه ها نقش های متفاوتی داشته اند؛ از نشانه شهری معنادارگرفته تا گاها عامل مزاحم پنداشته شده در توسعه کالبدی. هدف اصلی این طرح موضوعی، تدوین سیاست ها و ضوابطی است که نخست تپه های سنندج را به عنوان اندام های اکولوژیک و منظرساز حفظ کند و یا ارتقا بخشد و پس از آن شرایط اجتماع پذیری را روی عرصه های آن ها به وجود آورد. همچنین، با توجه به اینکه هر تپه در زندگی شهری سنندج، نقش ویژه خود را داشته اند، درکنار ضوابط عام و سازمان فضایی یکپارچه، برای هر تپه سیاست ها، ضوابط و اولویت های خاص هم تدوین شده است. داده های این تحقیق از منابع متنوعی چون مطالعات کتابخانه ای، مشاهده سیستماتیک میدانی، نشست ها و مصاحبه های عمیق با مدیران، متخصصین و خبرگان و توزیع پرسشنامه میان مردم گردآوری شده است. این طرح با نظارت معاونت شهرسازی و معماری استان کردستان و تحت نظر دفتر ترویج معماری، طراحی شهری و بافت های واجد ارزش وزارت راه و شهرسازی نهایی شد. نهایتا، پس از دو سال مطالعات و ارزیابی درکنار دستکم 14 جلسه استانی و 7 جلسه وزارتخانه ای، درتاریخ 22 ام مهرماه 1398 به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری رسید؛ پیروی آن، مصوبه نهایی زیر به استاندار کردستان در تاریخ 16 ام آذر ماه 1398 اعلام شد. حاصل این طرح مجموعه ای از سیاست ها، ضوابط عام و خاص و نیز نقشه هایی مهم برای حفظ و ارتقای اکولوژیکی و اجتماعی 27 تپه در داخل محدوده قانونی شهر و نیز 22 تپه در داخل حریم شهر است. این اسناد لازم الاجرا هستند و هرنوع عدول از آن ها غیرقانونی و مغایرت اساسی به شمار می آید؛ از اینرو، می توان امید داشت که از این به بعد، تپه های سنندج به عنوان عناصری اکولوژیکی و هویتی بیش از این دستخوش توسعه ناپایدار و ناموزون قرار نگیرند. مصوبه شورایعالی به شرح زیر است: شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ 22/07/98، "طرح ویژه سامان دهی تپه های سنندج" را در محدوده قانونی شهر و حریم، با هدف "جلوگیری از ساخت و سازهای بدون برنامه" و با رویکرد "سامان دهی فضاهای سبز و باز" در جهت "تعیین نقش تپه ها در شهر، ایجاد عرصه های عمومی، توجه به منظر طبیعی و منظور داشتن ظرفیت های گردشگری غیرمتمرکز" بررسی و ضمن تصویب مدارک شناخت، سنجش وضعیت راه حل های تدوین شده، اسناد پشتیبان هدایت و کنترل، سازمان فضایی و پلان سیاست گذاری، موارد زیر را مقرر نمود: نقشه های سازمان فضایی، پلان راهبردی، حوزه بندی رأس، میانه و قعر تپه ها، سیاست ها و ضوابط تپه های داخل محدوده، پلان راهبردی تپه های واقع در حریم و اساسنامه کمیته دائمی هماهنگی حفاظت از تپه ها و چشمه های سنندج توسط دبیر شورایعالی به مراجع مرتبط ابلاغ شود. همچنین بر رعایت موارد زیر تاکید می گردد: 1- به لحاظ رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل و استقرار تجهیزات پدافندی و دیده بانی، مقرر گردید اراضی واقع در راس همه تپه ها به صورت عرصه طبیعی حفظ و از هرگونه بارگذاری بر روی آن ها خودداری گردد. 2- با توجه به اهمیت تپه ها در شکل دهی ساختار و استخوان بندی کالبدی شهر سنندج و لزوم حفظ و ارتقاء این عناصر، "نقشه سازمان فضایی "، " پلان راهبردی" و "نقشه حوزه بندی تپه های داخل محدوده شامل رأس، میانه و قعر" به عنوان اساس در طرح جامع قرار می گیرد. 3- سیاست ها و ضوابط تپه های داخل محدوده"درتهیه طرح جامع، طرح تفصیلی، طرحهای موضوعی و موضوعی و "هرنوع مداخله و ساخت وساز (صدور پروانه ساختمانی و پایانکار)، ملاک عمل قرار گیرد. 4- به منظور حفاظت از تپه های واقع در حریم شهر، ضمن تاکید برلزوم تهیه سند پهنه بندی حریم مطابق با بند "ب" مصوبه مورخ 2/12/95 شورایعالی شهرسازی ومعماری ایران، راهبردهای مصوب در" پلان راهبردی تپه های واقع درحریم شهر" درتهیه سند مذکور ملاک عمل قرار گیرد. 5- پس از ابلاغ این مصوبه، ظرف مدت حداکثر شش ماه لازم است کمیته ای طبق " اساسنامه کمیته دائمی هماهنگی حفاظت از تپه ها و چشمه های سنندج" متشکل از اعضا به شرح زیر تشکیل و بر حسن اجرای طرح ویژه سامان دهی تپه های سنندج نظارت خواهد نمود: کمیته مذکور موظف است به صورت منظم و در بازه زمانی 6 ماهه، گزارش پیشرفت و اقدامات را به دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارائه نماید. شهردار سنندج (رییس کمیه) معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان (دبیر کمیته) نماینده اداره کل منطقه غرب وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نماینده شرکت آب و فاضلاب استان نماینده شرکت آب منطقه ای استان یکی از اعضای کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر سنندج نماینده فنی استانداری استان نماینده میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان نماینده منابع طبیعی و آبخیز داری استان نماینده دانشگاه کر