بیشتر منـاطق ایـران از نظر شرایط اقلیمی دارای آب و هوای مدیـترانـهای می‍باشد که مشخصه مهم این منـاطق، کمبود بـارش و توزیع نـامنـاسب آن است. یکی از مشکلات عمده در رسیدن به پتانسیل عملکرد بـالا در این منـاطق، فقدان همـزمـانی استقرار گیـاه بـا بـارنـدگی به سبب داشتن نزولات کم آن است، لذا با توجه به اهمیت جوانهزنی و صفات مرتبط با آن در استقرار اولیه گیاهچه و رشد بعدی گیاه و بهبود توان مقابله گیاه با تنشهای محیطی، این تحقیق با هدف مقایسه و تعیین برترین تیمارهای پرایمینگ بذر به لحاظ اثراتی که بر صفات مرتبط با جوانهزنی و استقرار اولیه گیاهچه، عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین کیفیت دانه در ارقام مورد مطالعه گندم دارند، طراحی و اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارقام گندم (هما، اوحدی، آذر 2 و باران) و سطوح مختلف پرایمینگ (آب مقطر، پتاسیم نیترات، مونو پتاسیم فسفات، سولفات روی و بدون پرایمینگ) بود. نتایج نشان داد ارقام اوحدی و آذر 2 بهتر از ارقام هما و باران بودند ارقام مذکور دارای طول ساقه، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک کل، شاخص برداشت و عملکرد دانه بیشتری بودند. همچنین ارقام اوحدی و آذر 2 از نظر خصوصیات کیفی مانند درصد پروتئین دانه، شاخص گلوتن، محتوای فسفر، آهن و روی دانه نسبت به ارقام هما و آذر 2 برتری داشتند. از میان تیمارهای پرایمینگ، تیمار سولفات روی تیمار برتر بود و پس از آن تیمارهای مونوفسفات پتاسیم و نیترات پتاسیم دارای عملکرد مناسبی بودند. تیمار هیدروپرایمینگ هر چند نسبت به تیمارهای دیگر (سولفات روی، مونوفسفات پتاسیم و نیترات پتاسیم) دارای عملکرد ضعیفتری بود اما نسبت به تیمار شاهد (بدون پرایم) بهتر عمل نمود. بنابراین بکارگیری پرایمینگ در مناطقی که گندم بهصورت دیم کشت میگردد میتواند مفید باشد و در تقلیل مشکلاتی همچون پسابیدگی و عدم استقرار مناسب مفید باشد.
