فرزاد نظری

سابقه و هدف: بررسی کارکرد ژن های عامل ایجاد رنگ گل در ژاله (ژربرا)، به دلیل کارآیی پایین شیوه های تراریختی و نیز زمان طولانی مورد نیاز برای تولید گیاهان تراریخت پایدار ، به طور معمول به کندی انجام می شود (2). بنابراین برای واکاوی کارکرد این ژن ها می توان از بیان موقت آنها با شیوه اگرواینفیلتریشن به عنوان یک راه چاره بهره گیری کرد. مواد و روش ها: به همین دلیل این آزمایش در2 مرحله انجام شد، نخست در 12 رقم گل ژاله به رنگ های مختلف آزمایش اگرواینفیلتریشن با 3 سازه ژنی رنگ گل در مسیر آنتوسیانین ها (1-CcF3´5´H: دارای یک ژن رنگ،2- Del2: دارای 3 ژن رنگ گل و 3- Del8: دارای پنج ژن رنگ گل) انجام شد. برای اگرواینفیلتریشن از آگروباکتریوم (A. tumefaciens) نژاد EHA 101 با پلاسمید pBIH و دارای یک یا چند ژن از ژن های فلاونوئید ʹ3،ʹ5-هیدروکسیلاز (F3´5´H) ، دی هیدروفلاونول4-ریداکتاز (DFR) ، آنتوسیانیدین سنتاز (ANS) ، فلاونون 3 بتا-هیدروکسیلاز (F3H) ، چالکون ایزومراز (CHI) و یک ژن نشانگر انتخابی مقاومت به هایگرومایسین (hpt) بهره گیری شد. پس از کشت آگروباکتریوم در محیط کشت های رشد، انگیزش و نیز اینفیلتریشن، تعلیق آگروباکتریوم حامل سازه های ژنی با استفاده از سرنگ در پایه گلبرگ ها تزریق شد. سپس بر اساس نتایج آزمایش اول، برای بار دوم این آزمایش با 4 رقم تقریبا″ صورتی رنگ (‘Aqua Melone’، ‘Bismarck’،‘Esmara’ و ‘Rosalin’) و با همان سازه ها تکرار شد. یافته ها: مشاهده ظاهری نتایج آزمایش اول نشان داد که گلبرگ های رقم های به رنگ صورتی دارای تغییر رنگ گلبرگ گل به سمت آبی و تولید آنتوسیانین دلفینیدین هستند. همچنین، نتایج واکاوی HPLC چهار نوع آنتوسیانین دلفینیدین، سیانیدین، پلارگونیدین و پئونیدین گلبرگ های تزریق یافته چهار رقم ژاله در آزمایش دوم نشان داد که، گلبرگ های رقم ‘Bismarck’ با سازه پنج ژنی pBIH-35S-Del8 بیشترین مقدار دلفینیدین را تولید می کنند. نتیجه گیری: بنابراین می توان رقم ‘Bismarck’ ژاله را برای انتقال پایدار ژن های درگیر در مسیر آنتوسیانین ها، با هدف تغییر رنگ گل به ویژه تولید دلفینیدین پیشنهاد کرد.