جام زرین پاییزه (Sternbergia lutea) یکی از سوخوارهای زینتی شگفت آور از تیره نرگس سانان در ایران می باشد که به صورت خودرو در شمال و غرب کشور می روید. این گونه به خاطر گل های جذاب زرد طلایی، پتانسیل های زیادی به عنوان یک گیاه زینتی دارد. همچنین به دلیل اینکه سوخ آن دارای آلکالوئیدهای نوع آماریلیداسه است، دارای ویژگی های دارویی می باشد. گونه های سوخوار، خواب را جهت زنده ماندن در شرایط نامناسب محیطی توسعه داده اند. بنابراین درک و کنترل خواب در این گیاهان جهت مدیریت کارآمد تولید محصول، حمل و نقل و نیز کاربردهای آنها ضروری است. به همین دلیل در این پژوهش اثر مدت زمان سرمادهی و اندازه سوخ بر رشد، نمو و گلدهی آن بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور یکی زمان اعمال سرمای چهار درجه سلسیوس سوخ در سه سطح (صفر، 20، 40 و 60 روز) و دیگری اندازه های مختلف سوخ (شامل کوچک، متوسط و بزرگ) با سه تکرار بود. پس از اعمال سرما و کاشت سوخ ها در مهر ماه 1394، ویژگی های رویشی و زایشی به ازای هر سوخ در هنگام و پایان آزمایش (اسفند ماه 1394) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که برهمکنش مدت زمان سرمادهی و اندازه های مختلف سوخ اثر معنی داری بر بیشتر ویژگی های رویشی و زایشی دارند. طبق نتایج به دست آمده بهترین تیمار سرمادهی 20 روز و اندازه بزرگ سوخ بود. در سرمادهی 40 و 60 روز سوخ، گلدهی مشاهده نشد. با توجه به نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که سوخ جام زرین پاییزه دارای نیاز سرمایی کمی می باشد، اگر چه نیاز به پژوهش های بیشتر جهت بررسی وضعیت خواب سوخ از لحاظ فیزیولوژی، بیوشیمایی و مولکولی می باشد.
