فرزاد نظری

جام زرین پاییزه (Sternbergia lutea) با نام انگلیسی نرگس پاییزه گیاهی چندساله علفی از تیره Amaryllidaceae بوده که دارای گل‌های زرد رنگ طلایی است و در پاییز تولید می‌شوند. به نظر می‌رسد یکی از راهکارهای مناسب برای مقابله با تنش‌های خشکی و شوری انتخاب گونه‌های متحمل باشد که در این پژوهش میزان تحمل جام زرین پاییزه به عنوان یک گیاه کاملا وحشی و مناسب برای فضای سبز به تنش ترکیبی خشکی و شوری ارزیابی شد. آزمایش به صورت طرح کامل تصادفی با 5 تیمار و 6 تکرار (گلدان) انجام شد. تیمارها شامل 1- شرایط غیر تنش، 2- خشکی 50 درصد ظرفیت مزرعه+ شوری 100 میلی مولار کلرید سدیم، 3- خشکی 50 درصد ظرفیت مزرعه+ شوری 200 میلی مولار کلرید سدیم، 4- خشکی 25 درصد ظرفیت مزرعه+ شوری 100 میلی مولار کلرید سدیم و 5- خشکی 25 درصد ظرفیت مزرعه+ شوری 200 میلی مولار کلرید سدیم بود. برای انجام آزمایش ابتدا سوخک های رشد یافته جام زرین موجود در فضای سبز دانشگاه به گلدان های پلاستیکی مشکی رنگ با دارای آمیخته خاکی با نسبت حجمی یکسان (1:1:1) از خاک زراعی، کود دامی پوسیده و ماسه با خاک منتقل شدند. پس از مستقر شدن کامل آنها تنش ها اعمال شد. پس از 2 ماه از اعمال تنش، صفات رویشی (وزن تر و خشک کل گیاه، وزن تر و خشک ریشه و حجم ریشه، وزن تر و خشک سوخ مادری)، صفات فیزیولوژیکی (محتوای نسبی آب برگ ‌‌ و پایداری غشای سلولی ) و صفات بیوشیمایی (میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، کلروفیل a، b و کل، کاروتنوئیدها، H2O2 و فعالیت آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) اندازه گیری شد. نتایج ارزابی ها نشان داد که گیاه جام زرین پاییزه مقا.مت بالایی به تنش های خشکی و شوری دارد. بنابراین می توان این گیاه را به عنوان یک گل چندساله علفی برای فضای سبز مناطق جنوب و شرق ایران که همزمان دارای تنش های خشکی و شوری هستند توصیه کرد.