فرزاد نظری

ارکیدها به دلیل عمر طولانی گل ها، تنوع رنگ و برخی از دیگر ویژگی های زیباشناختی، از گل های محبوب گلدانی یا بریدنی در بازار جهانی گیاهان زینتی می باشند. افزون بر کاربرد زینتی ارکیدها، برخی از جنس ها و گونه های وحشی آنها کاربردهای دارویی و غذایی دارند. تیره ارکیدسانان در ایران دارای 46 گونه و زیرگونه در 17 تا 18 جنس است. جنس های Dactylorhiza ، Orchis، Ophrys، Cephalanthera و Epipactis از مهمترین جنس های ارکید (ثعلب) در ایران هستند. بر اساس ویژگی های ظاهری، به نظر می رسد برخی از گونه های بومی ارکید مانند Dactylorhiza umbrosa، Comperia comperiana، Himantoglossum affine، Limodorum abortivum، Orchis coriophora (Anacamptis coriophora) و Ophrys sphegodes، دارای پتانسیل زینتی برای باغبانی زینتی از جمله فضای سبز می باشند. گونه های یاد شده و شمار دیگری از ارکیدهای ایران برای اهدافی مانند سبدهای آویز و گیاه گلدانی نیز سودمند می باشند. چشم اندازهای طبیعی ارکیدها نیز از دیدگاه اکوتوریزم و گردشگری مهم است. تغییرات آب و هوایی، خشکسالی، چرای بی رویه، آتش سوزی، عدم حفاظت موثر و به ویژه برداشت غیر قانونی و قاچاق غده ها، از عوامل تهدید کننده ارکیدهای رویشگاه های ایران هستند. بنابراین، حفظ رویشگا ها و جلوگیری از برداشت غیر قانونی به ویژه در مورد گونه های در معرض انقراض باید در اولویت قرار گیرد. در گام های بعدی، روش های افزایش آنها با تاکید بر ریزافزایی باید بهینه سازی شود و سرانجام ویژگی های زینتی و دارویی آنها برای امکان اهلی سازی و کاربردهای گوناگون باغبانی، ارزیابی شود.