فرزاد نصیری

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل بر سبک‌های حل تعارض، پرخاشگری ارتباطی و سرخوردگی زناشویی زوجین با طلاق عاطفی بود. روش پژوهش حاضر مداخله‌ای با طرح پیش‌آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری ۳ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل زوجینی بود که در نیم‌سال دوم سال 1402 برای مشاوره به مراکز مشاوره اصفهان مراجعه کردند. نمونه‌گیری در این پژوهش به صورت هدفمند بر اساس ملاک‌های ورود بود؛ شامل 20 زوج بود که به ‌صورت تصادفی 10 زوج در گروه آزمایش و 10 زوج در گروه کنترل قرار گرفتند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه سبک‌های حل تعارض رحیم (1983)، پرسشنامه پرخاشگری رابطه‌ای پنهان نلسون و کارول (2006) و پرسشنامه سرخوردگی زناشویی کایزر (1993) در سه مرحله‌ی پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری استفاده شد. مداخله درمانی مبتنی بر نظریه جونز و استوارت (2012) بر گروه آزمایش اعمال شد و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌ گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-27 انجام شد. نتایج نشان داد خانواده درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل باعث افزایش معنادار سبک‌های یکپارچگی و مصالحه و کاهش نمرات سبک‌های مسلط، ملزم شده و اجتنابی و کاهش پرخاشگری ارتباطی و مؤلفه‌های آن شامل کناره گیری و خراب کردن وجهه اجتماعی شد (P<0/05) و این تغییرات تا دوره پیگیری نیز پایدار بود. یافته‌ها همچنین نشان داد که درمان توانسته سرخوردگی زناشویی و مؤلفه‌های آن شامل دلبستگی، بیگانگی هیجانی و حمایت هیجانی را به طور معناداری بهبود دهد (P<0/05)، این تغییرات تا دوره پیگیری نیز پایدار بود. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که خانواده درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل می‌تواند به عنوان یک روش درمانی مؤثر جهت بهبود سبک‌های حل تعارض، پرخاشگری ارتباطی و سرخوردگی زناشویی در زوجین با طلاق عاطفی و در نهایت بهبود کیفیت روابط زندگی زوجین مورد استفاده قرار داد.