Fardin Hosseinpanahi

برخی آثار داستانی کلاسیک با داشتن عناصر و الگوهای بسیار غنی که ریشه در اسطوره‌ها و پیشینه‌های فرهنگی کهن دارند و با مایه‌های عمیق و جذاب داستانی، تعلیمی و فانتاستیک، از ظرفیت‌های قابل توجهی برای خلق آثار ادبی کودک و نوجوان و تولیدات انیمیشنی برخوردارند. با این وصف واکاوی ظرفیت‌های فانتاستیک موجود در آثار کلاسیک ادبی از ضرورت‌های پژوهش است. «مرزبان‌نامه» منسوب به مرزبان بن رستم (قرن چهارم هجری) مجموعه‌ای از داستان‌های متعددی با عناصر جذاب داستانی و با ویژگی‌های تعلیمی قابل توجهی است که از ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای فانتزی‌سازی برخوردارند. در این پژوهش با تکیه بر عناصر داستانی و مؤلفه‌های محتواییِ داستان‌های مرزبان‌نامه سعدالدین وراوینی (قرن هفتم هجری)، به دنبال واکاوی عناصر و قابلیت‌های فانتاستیک در داستان‌های این اثر کهن هستیم، چنان‌که بتوان قابلیت‌های این اثر را برای بازآفرینی در قالب داستان‌های کودک و نوجوان و یا تولیدات انیمیشنی مورد نقد و بررسی قرار داد. نتایج این پژوهش، قابلیت‌های متنوع فانتاستیک در بخش قابل توجهی از داستان‌های مرزبان‌نامه را نشان می‌دهد که علاوه بر وجود عناصر و قابلیت‌های فانتزی در این داستان‌ها، با توجه به غنا و ریشه‌های کهن فرهنگی این اثر، از ظرفیت‌های آموزشی و تربیتی قابل توجهی نیز برای مخاطب کودک و نوجوان برخوردارند.