وجود تقصیر یکی از شروط لازم برای تحقق مسئولیت کیفری و مدنی است. مفهوم تقصیر پزشکی و مصادیق آن کما بیش در نوشته های حقوقی تبیین شده است. با وجود این، تفکیک انواع تقصیر از جهت شدت و ضعف آن و تعیین ضمانت اجرای حقوقی متناسب، کمتر مورد توجه اندیشه های حقوقی قرار گرفته است. این تفکیک به ویژه در موضوع جنایات شبه عمد که نقطه اشتراک مسئولیت کیفری و مدنی پزشک است، اهمیت دارد. چه بسا رفتاری از نظر مسئولیت مدنی تقصیر محسوب شود اما، مشمول عنوان خطای جزایی نباشد. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، نقش بنیادین تقصیر در مسئولیت کیفری و مدنی پزشکان نمایانده شده است. به علاوه، با تفکیک مفهوم تقصیر مدنی و کیفری و اقسام آن، قصور پزشکی در زمرۀ تقصیر مدنی قرار گرفته و از شمول مجازات تعزیری قتل شبه عمد خارج شده است. سپس، این حقیقت تأیید شده است که استناد به قاعدۀ فقهی احسان، نقش تقصیر را در مسئولیت از بین نمی برد و در هر حال، آنچه مانع مسئولیت پزشکان می شود، رعایت احتیاط و عدم ارتکاب تقصیر است.
