داریوش شیخ الاسلامی وطنی

مقدمه: اختلالات شناختی متعاقب اختلال متابولیکی در شرایط یائسگی و دیابت یکی از مهمترین علل مرگ و میر در سالمندان است. اگرچه نقش مطلوب تمرینات ورزشی و استفاده از آنتی اکسیدان‌های طبیعی در این زمینه گزارش شده است؛ با این حال اثر همزمان این دو مداخله بر برخی نروتروفین‌ها و متابولیسم بافت مغز هنوز به خوبی شناخته نشده است. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین هوازی به همراه مصرف ژل رویال بر سطوح BDNF،TrkB ، گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین در بافت مغز موش‌های صحرایی اورکتومی شده مبتلا به دیابت بود. روش‌ها: 35 سر موش صحرایی ماده نژاد اسپراگوداولی با وزن حدود 220-250 گرم با سن تقریبی 12-16 هفته اورکتومی و دیابتی شده با 55 میلی گرم استروپتزوتوسین به گروه‌های (1) کنترل اورکتومی شده مبتلا به دیابت (OVX+DM)، (2) شم (Sham)، (3) تمرین هوازی (ET)، (4) مصرف ژل رویال (RJ)، (5) تمرین هوازی +ژل رویال (RJ+ET) تقسیم شدند همچنین برای بررسی اثر القا اورکتومی و دیابت بر متغیر‌های تحقیق تعداد 7 سر موش صحرایی سالم در گروه کنترل سالم (HC) قرار گرفتند. گروهای 3 و 5 به مدت هشت هفته، پنج جلسه در هفته و هرجلسه 20 تا 60 دقیقه با 55 تا 75 درصد سرعت بیشینه بر روی نوار گردان دویدند و گروه‌های 4 و 5 روزانه (mg/kg 100) ژل رویال را به صورت حل شده در نرمال سالین و به صورت صفاقی دریافت کردند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون آنالیز واریانس یک راهه همراه با آزمون تعقیبی توکی در نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام و سطح معنی‌داری 05/0 استفاده شد. نتایج: در گروه اورکتومی دیابت مقادیر بیان ژنی BDNF، TrkB و مقادیر انسولین به طور معنی داری کمتر و مقادیر گلوکز به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل سالم بود (05/0≥P). در گروه‌های ژل رویال (05/0≥P) و تمرین+ژل رویال (05/0≥P) مقادیر بیان ژنی BDNF، TrkB و مقادیر انسولین به طور معنی داری بالاتر و مقادیر گلوکز پایین‌تر از گروه‌های اورکتومی دیابت و شم بود. مقادیر گلوکز در گروه تمرین نسبت به گروه اورکتومی دیابت و شم کمتر بود (05/0≥P). در گروه تمرین+ژل رویال مقادیر بیان ژنی BDNF، TrkB بالاتر از گروه ژل رویال بود (05/0≥P). همچنین مقادیر انسولین تنها در گروه تمرین+ژل رویال بالاتر از گروه اورکتومی دیابت بود (05/0≥P). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد تعامل تمرین و مصرف ژل رویال مطلوب تر از اثر هر کدام بر شاخص‌های گلایسمیک و بیان BDNF و TrkB در بافت مغز موش‌های صحرایی اورکتومی شده مبتلا به دیابت است. از این رو استفاده از تعامل این دو در بهبود نروتروفین‌ها و متابولیسم گلوکز در بافت مغز پیشنهاد می‌گردد.