داریوش اخترشناس

حسابداری و تشخیص مالیات دو رشته مجزا با اهداف متفاوتی هستند، اما یک وجه اشتراک مهم دارند. در واقع نقطه شروع در محاسبه مالیات بر درآمد، همواره سود حسابداری است. درآمد مشمول مالیات براساس رویه‌‌های منظم حسابداری و قوانین مالیاتی تعیین می‌شود. از طرفی، یکی از موارد مربوط به افزایش ریسک حسابرسی که منجر به تغییر در کیفیت حسابرسی می‌‌شود، اختلاف زیاد بین سود مبتنی بر دفاتر حسابداری و درآمد مشمول مالیات می‌‌باشد. براین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر اختلاف سود حسابداری با درآمد مشمول مالیات بر کیفیت حسابرسی با تأکید بر نقش کیفیت سود می‌‌باشد. در این راستا، نمونه آماری پژوهش شامل داده‌‌های 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌‌های 1393 الی 1397 می‌‌باشد. برای آزمون فرضیه‌‌ها از رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. یافته‌‌ها حاکی از آن است که کیفیت سود بر رابطه بین اختلاف سود حسابداری با درآمد مشمول مالیات و کیفیت حسابرسی، نقش تعدیل‌‌کننده دارد، بنابراین شرکت‌هایی که اختلاف سود حسابداری با درآمد مشمول مالیات زیادی دارند، از کیفیت حسابرسی بالاتری برخوردار هستند. همچنین اختلاف سود دفتری-مالیاتی بیانگر یک معیار قابل مشاهده برای کیفیت سود می‌‌باشد که تصمیمات حسابرس را تحت تأثیر قرار می‌دهد.