ضرورت تأمین مقادیر مورد نیاز نیتروژن برای رشد گیاهان زراعی گزینه هایی از جمله استفاده از کودهای شیمیایی یا بکارگیری فاضلاب شهری را در مقابل کشاورزان قرار داده است که هر کدام مزایا و معایبی را برای خاک موجود در اراضی کشاورزی در بردارند. هدف این مطالعه تعیین مقادیر فراکسیون های نیتروژن معدنی شامل نیترات و آمونیوم و بررسی روابط آن ها با ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک در اراضی زراعی شهر بوکان در استان آذربایجان غربی واقع در شمال غرب ایران می باشد. بدین منظور یک قطعه زمین زراعی به مساحت 2000 متر مربع که توسط آب چاه (متأثر از پساب تصفیه شده فاضلاب) آبیاری و با بکارگیری کود شیمیایی نیتروژنی تحت کشاورزی قرار داشت انتخاب شد. تعداد 56 نمونه خاک از عمق 20-0 سانتی متری مطابق با شبکه ای 5×5 متر تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید. ویژگی های فیزیکوشیمیایی نمونه ها شامل pH، هدایت الکتریکی، کربن آلی، کربنات کلسیم، آمونیوم، فسفات، نیترات، نیتروژن کل و درصد اجزای بافت خاک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مقادیر آمونیوم نسبت به نیترات کمتر بود. ضمن آنکه همبستگی پیرسون ارتباط معنی داری بین آمونیوم با کربن آلی و فسفات خاک نشان داد. بعلاوه حد بحرانی نیترات، عدم نیاز به کودهای نیتروژنی در این اراضی را تأیید نمود.
