پدیده گرد و غبار یکی از آلاینده های زیست محیطی است که در چند دهه اخیر توجه دانشمندان زیادی را به خود جلب کرده است. بطوری که هم اکنون به عنوان معضل زیست محیطی در سطح جهان شناخته میشود. ایران بدلیل قرار گرفتن در کمربند بیابانی و نیمه بیابانی کم و بیش با این پدیده در گیر میباشد اما در چند سال اخیر هجوم گرد و غبارها از کشورهای همجوار عربی به ایران خصوصا نیمه غربی کشور خسارت های فراوانی را بر زوایای مختلف جوامع انسانی تحمیل کرده است. از اینرو شناخت خصوصیات گرد و غبار برای بکار گیری اقدامات مدیریتی موثر لازم و ضروری بشمار میرود. بدین منظور بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در نیمه غربی ایران در شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک از تیرماه 1391 تا خرداد 1392 صورت گرفت. نمونه برداری در سه ایستگاه بطور همزمان از ذرات گردو غبار باریده در طول هر ماه و به روش غیر فعال (Passive) انجام گرفت و نمونه ها برای تعیین کاتیونها و آنیونهای محلول آنالیز شدند. علاوه بر این کانی های غالب تشکیل دهنده این ذرات نیز با استفاده از تفرق اشعه ایکس تعیین شدند. نتایج این بررسی نشان داد کلسیم در هر سه ایستگاه از فراوانی قاطع بالاتری نسبت به سایر کاتیونها برخوردار بود ضمنا فراوانی کانی کلسیت در هر سه ایستگاه آهکی بودن خاک های منشا این ذرات گرد و غبار را تایید میکند. آنیون سولفات نیز غلظت بالائی در هر سه ایستگاه از خود نشان داد که همبودی رسوبات تبخیری با خاکهای سرمنشا غبارهای باریده بر سه ایستگاه را تایید میکند. محاسبه ضریب واگرائی و مقایسه میانگین آنیونها و کاتیونهای اندازه گیری شده نیز نشان داد ذرات گرد و غبار باریده در هر سه ایستگاه از خاکهائی با خصوصیات فیزیکوشیمیائی و کانی شناسی مشابه سرچشمه گرفته اند.
