بابک سوری

اکسیدهای آزاد آهن دسته ای مهم از محصولات هوادیدگی در طی فرآیند های تشکیل و تکامل پروفیل خاک تلقی میگردند. درجه حساسیت بالای اکسیدهای آزاد آهن به تغییرات بوجود آمده در طی فرآیندهای ژنز، توسعه و تکامل خاک امکان استفاده ازاین ترکیبات بعنوان شاخص هائی آسان و ارزان برای ارزیابی خصوصیات فیزیکوشیمیائی خاک از جمله شدت آبشوئی و پتانسیل تولید رسوب را میدهد. با هدف تعیین میزان کارائی اکسیدهای آزاد آهن بمنظور ارزیابی شدت آبشوئی و میزان پتانسیل تولید رسوب نسبت های فعالیت (Feo/Fed) Activity و بلورینگی(Fed/Fet) Crystallinity اکسیدهای آزاد آهن برای پاره ای از خاکهای آهکی حوزه آبخیز سد قشلاق در استان کردستان واقع در غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین منظور تعامل اندیکسهای پارکر ([(Na)a/0.35]+[(Mg)a/0.9]+[(K)a/0.25]+[(Ca)a/0.7])×100 و بیورز CaO/ZrO2 برای ارزیابی پتانسیل تولید رسوب مورد استفاده قرار گرفتند و روابط آنان با اکسیدهای آزاد آهن بررسی شدند. نتایج نشان داد که بدلیل تکامل اندک پروفیلی و در نتیجه مقادیر بسیار کم اکسیدهای آزاد آهن در خاکهای مطالعه شده کاربرد این ترکیبات بمنظور تخمین مقادیر اندیکس های پارکر و بیورز محدود میباشد. ضمنا روابط بین پارامترهای رنگ خاک، که هم از اکسیدهای آزاد آهن و هم توسط فلزات قلیائی و قلیائی خاکی که در خاکهای آهکی فراوان هستند متاثر میشوند، با مقادیر کمی اکسیدهای آزاد آهن و اندیکس های مذکور مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این بخش از مطالعه نشان داد که میتوان از a*/b* و L* بترتیب برای تخمین مقادیر Feo/Fed و اندیکسهای پارکر و بیورزر استفاده نمود.