مقدمه: بسیاری از صنایع از قبیل صنایع شیمیایی، چرم، چاپ، نساجی، صنایع غذایی و ... پساب های رنگی تولید می کنند. رنگ ها دارای ساختار پیچیده ی مولکولی، غالباً سمی، سرطان زا ، جهش زا، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی و پایدار در محیط زیست می باشند که با ورود به منابع آب و خاک اثرات سوئی در آنها ایجاد می کنند. بنابراین دستیابی به روش های موثر، سازگار با محیط زیست و ارزان جهت تصفیه امری ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه، ارزیابی فرآیند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات در حذف رنگهای راکتیو رد 120 و ردامین B از محلول های آبی می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کاربردی است که در مقیاس آزمایشگاهی بر روی نمونه های سنتتیک انجام گرفت. در این مطالعه، ارزیابی فرآیند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات در حذف رنگهای راکتیو رد 120 و ردامین B از محلول های آبی مورد ارزیابی قرار گرفت. محلول استوک رنگ های مورد مطالعه از حل نمودن 1 گرم رنگ در 1000 میلی لیتر آب دو بار تقطیر تهیه شد و برای ساخت سایر غلظت های مورد استفاده از این محلول استوک استفاده شد. تأثیر متغیرهای مورد مطالعه شاملpH (3، 5، 7، 9 و 11)، غلظت پِرسولفات (1/0، 1، 3 و 5 mM/L)، زمان تماس (5، 10، 20، 50 و 70 و90 دقیقه)، غلظت اولیه رنگ (غلظت های 10، 25، 50، 75، 100، 200 و 500 mg/L ) و توسـط یــک دستگاه فتوراکتور با حجم مفید mL100 حاوی یک عدد لامـپ UV-C بـا قدرت 9 وات، و به روش ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. غلظت بـاقیمانـده رنگ ردامین B و راکتیو رد 120 در طول موج های به ترتیب 553 و 537 نانومتر توسـط دسـتگاه اسـپکتروفتومتر اندازه گیری شد. جهت بررسی معدنی سازی این دو رنگ از آنالیز COD و TOCاستفاده شد. در نهایت پتانسیل این روش در حذف رنگ از یک نمونه فاضلاب واقعی کارخانه رنگ الوان ثابت همدان نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اولیه هر دو رنگ، راندمان حذف کاهش می یابد و افزایش زمان ماند و مقدار پِرسولفات باعث افزایش راندمان حذف می گردد اما به دلیل خاصیت اسکاونجری پرسولفات در تبدیل رادیکال پرسولفات به عوامل با اکسیدکنندگی کم، مقدار بهینه ای از پِرسولفات باید استفاده شود. همچنین در فرآیندهای UV و S2O8 به طور جداگانه و فرایند تلفیقی UV/S2O8 برای رنگزای راکتیو رد 120 به ترتیب بیشترین راندمان حذف در زمان 20 دقیقه برابر 25/9، 54/14 و 91/94 درصد و برای رنگزای ردامینB در زمان 20 دقیقه به ترتیب برابر 91/11، 33/16 و 44/96 درصد حاصل گردید. بعلاوه، در شرایط بهینه ی غلظت اولیه رنگ mg/L 50، زمان واکنش20 دقیقه، دوز پرسولفات mM/L 1 و pH 7، راندمان حذف راکتیو رد 120، کاهش COD و TOC معادل به ترتیب برابر 91/94، 35/68 و30/54% و این راندمان ها برای ردامینB نیز به ترتیب برابر 44/96، 74/71 و 99/57 درصد حاصل شد. همچنین در فاضلاب واقعی میزان حذف رنگ های ردامینB و راکتیو رد 120 به ترتیب برابر 11/77 و 51/73 درصد حاصل شد که نشان دهنده ی مؤثر بودن روش برای تصفیه ی فاضلاب واقعی مجموعه رنگها می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، فرایند تلفیقی فتوکاتالیستی UV/ پِرسولفات جهت حذف رنگ های موجود در فاضلاب از راندمان بالایی برخوردار بوده و بنابراین می تواند در تصفیه فاضلاب های رنگی و یا پیش تصفیه این فاضلابها و فاضلابهای سمی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
