1404/09/14
بختیار محمدی

بختیار محمدی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
اسکولار:
پست الکترونیکی: b.mohammadi [at] uok.ac.ir
اسکاپوس: مشاهده
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
واکاوی شرایط اقلیم گردشگری استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص‌های زیست‌اقلیمی
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
آسایش اقلیمی، گردشگری، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، شاخص دمای ذهنی، شاخص اقلیم حرارتی جهانی، استان آذربایجان غربی
سال 1401
پژوهشگران احسان سوره(دانشجو)، بختیار محمدی(استاد راهنما)

چکیده

در عصر حاضر صنعت گردشگری به یکی از پر اهمیت‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در سطح جهان مبدل شده است و کشورهای مختلف با انجام برنامه‌ریزی‌‌های بلندمدت سعی در استفاده حداکثری از این صنعت پردرآمد و اشتغال‌زا دارند. یکی از پارامترهای مهم در انتخاب مقصد مورد نظر برای هر گردشگری، آگاهی از وضعیت آب‌وهوای آن منطقه است. آب‌وهوای هر منطقه می‌تواند از توپوگرافی، ارتفاع، پوشش گیاهی، عرض جغرافیایی تاثیر بپذیرد. با توجه به تغییرات مداوم و همیشگی آب‌وهوا، در این پژوهش سعی شده است که وضعیت اقلیمی استان آذربایجان غربی در طی سال‌های مختلف بررسی شود و شرایط مطلوب و آسایش اقلیمی هر شهرستان به صورت روزانه و ماهانه شناسایی شود. در این پژوهش دو هدف اصلی آگاهی از وضعیت اقلیم گردشگری استان آذربایجان غربی و تهیه تقویم اقلیم گردشگری استان آذربایجان غربی دنبال شد. جهت نیل به این اهداف، ابتدا داده‌های پارامترهای مورد نیاز اقلیمی از اداره هواشناسی استان آذربایجان غربی از بدو تأسیس ایستگاه‌ها دریافت گردید، سپس محاسبات مربوط به شاخص‌ دمای ذهنی (STI)، شاخص اقلیم حرارتی جهانی (UTCI) و شاخص میانگین نظرسنجی پیش‌بینی شده (PMV) در نرم‌افزار Rayman و Bioklima و Excel انجام شد و با استفاده از نرم‌افزار Arcgis Pro و با بکارگیری روش درون‌یابی IDW نقشه‌های ماهانه ترسیم گردید. برای هر کدام از ایستگاه‌ها آمار روزانه متغیرهای جوی رطوبت نسبی (درصد)، سرعت باد (متر بر ثانیه)، دمای هوا (سانتیگراد)، و ابرناکی (اکتا)، استفاده شد. علاوه بر آمار فوق، تابش کلی خورشید، فشار بخار آب و زاویه تابش خورشید نیز محاسبه شد و همچنین ارتفاع از سطح دریا و طول و عرض جغرافیایی و نیز در برآوردهای شاخص‌ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که شهرستان‌ چالدران دارای کمترین و در مقابل، شهرستان ارومیه دارای بیشترین شرایط آسایش اقلیمی بوده است. همچنین شهرستان چالدران از نظر زیست اقلیمی بیشترین رخداد شرایط بسیار سرد و سرد را در اختیار دارد. به طور کلی در سه ماهه اول سال (زمستان)، شرایط زیست اقلیمی استان در وضعیت بسیار سرد و سرد و تا حدی خنک قرار دارد. با ورود به فصل بهار، شرایط آسایش اقلیمی در اغلب شهرستان‌های استان حاکم خواهد شد و این شرایط تا اواخر خرداد ادامه‌دار است. اگرچه در سه ماهه تابستان شرایط آسایش حرارتی در بخش‌های محدودی از استان آذربایجان غربی مشاهده می‌شود، با این حال تنش گرما با شدت‌های مختلف(شرایط زیست اقلیمی گرم تا بسیار گرم) در استان تجربه شده است. در اوایل فصل پاییز نیز موجی از شرایط آسایش کل استان را فراگرفته است و تا ماه دوم ادامه داشته است و با نزدیک شدن به روزهای آخر سال میلادی شرایط خنک، سرد و بسیار سرد مشاهده می‌شود. به طور کلی در چهار ماه از سال(آوریل، می، اکتبر و نوامبر) شرایط آسایش حرارتی بر بیشتر بخش های استان آذربایجان غربی حاکم است و در سایر ماه‌های سال، تنش گرما و تنش سرما با شدت‌های مختلف در منطقه مورد مطالعه تجربه شده است.