دف این پژوهش، طراحی مدل ظرفیتسازی فراغت فعال و ورزش روستایی با رویکرد توسعه پایدار بود. روش تحقیق از نوع کیفی- کمی با رویکرد اکتشافی نظاممند (تحلیل مضمون) و رویکرد معادلات ساختاری انتخاب شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل دو بخش منابع انسانی (صاحبنظران و مدیران عالی سطح کشور، نخبههای ورزشی، مسئولان استانی، شهرستانی و روستایی فعال در امر ورزش و ...) و منابع اطلاعاتی (کتابها، مقالات، اسناد، رسانه ها، و ...) بود. مشارکتکنندگان در بخش کیفی به تعداد قابل کفایت، بهصورت هدفمند و بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند (19 نفر و 74 سند). و در بخش کمی جهت برآورد نمونه تحقیق در رویکرد معادلات ساختاری که به ازای هر متغیر پژوهش، مقدار تقریبی بین 5 تا 15 نفر برای نمونه تحقیق پیشنهاد میشود، در این تحقیق به ازای هر بعد 7 نفر به روش تصادفی- طبقهای در نظر گرفته شدهاند (کل 133 نفر) که با توجه به احتمال ریزش یا عدمپاسخگویی، تعداد 150 پرسشنامه پخش شد. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های اکتشافی نیمهساختارمند به همراه مطالعه کتابخانهای نظاممند و پرسشنامه محققساخته بود. روایی ابزار براساس شایستگی علمی، اعتبار حقوقی و علمی نمونه، نظر خبرگان و توافق بین مصححان ارزیابی و تتایید گردید. جهت تحلیل یافته ها از روش کدگذاری مفهومی چندمرحلهای (باز، گزینشی و موضوعی) با رویکرد تحلیل سیستمی و نرمافزار پی ال اس استفاده شد. چارچوب مفهومی نهایی شامل 77 مؤلفه، 19 بُعد و 8 منظر شناساییشده بود. براساس یافته های پژوهش میتوان گفت اهتمام به توسعه پایدار از عوامل مهم و اساسی در ظرفیتسازی فراغت فعال و ورزش روستایی کشور می باشد. ضروری است که دولت، نهادهای شهری و روستایی، مسئولان، مدیران و رسانههای مختلف در جهت توسعه و رشد ورزش روستایی کشور اقدامات لازم را تدبیر کنند و در برنامهها و بودجهبندیها به این مقوله واقف باشند.
