از آنجا که وقوع حوادث ناگوار در جامعه شیوع فراوانی داشته و پیامدهای روانی بی شماری به همراه دارند، مطالعه حاضر به منظور بررسی و مقایسه شیوع نشانگان اختلال استرس پس از سانحه در بمباران شیمیایی حلبچه بین بازماندگان و نسل دوم انجام شده است. با توجه به هدف بنیادی و سوالات مورد نظر در این تحقیق از روش تحقیق علی – مقایسه ای استفاده شد. جامعه آماری گروه بالینی پژوهش حاضر شامل کلیه افراد ساکن حلبچه در سال 2020-2021 بودند که مستقیما یا از طریق والدین خود تجربه مواجه با بمباران شیمیایی حلبچه به عنوان یک رویداد تروماتیک را داشته اند. گروه غیر بالینی افراد ساکن حلبچه بودند که ترومای نسل کشی حلبچه راتجربه نکردند. بر اساس نمونه گیری در دسترس، 500 نفر در این پژوهش مشارکت کردند. گروه بالینی400 نفر (گروه نسل اول والدین 200 نفر و گروه نسل دوم فرزندان بازماندگان 200 نفر) و گروه غیربالینی با غیر نسل کشی 100 نفر (نسل اول و نسل دوم) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارگردآوری اطلاعات پژوهش حاضرچک لیست اختلال استرس پس از سانحه (pcl-5) بود که ابزار استاندارد جهانی مبتنی بر آخرین نسخه آماری تشخیصی اختلالات روانی برای ارزیابی اختلال استرس پس از سانحه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزار 25-SPSS به کار برده شد و داده ها با روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و درصد) و آمار استباطی ( tدوگروه مستقل، تحلیل واریانس چند راهه و تحلیل نیمرخ بین گروهی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که از نظر شیوع اختلال استرس پس از سانحه بین گروه بالینی و گروه غیر بالینی تفاوت آماری معناداری وجود دارند به طوری که شیوع اختلال استرس پس از سانحه در گروه بالینی 83 درصد و در گروه غیر بالینی 7 درصد بود. از نظر شیوع اختلال استرس پس از سانحه بین دو نسل در گروه بالینی تفاوت معنادار آماری وجود دارد و نشانگان اختلال PTSD ناشی از بمباران شیمایی حلبچه در نسل اول بیشتر از نسل دوم بوده و آن ها آسیب بیشتری را تجربه کرده اند. تفاوت آماری معناداری در متغیر جنسیت از نظر میزان ابتلا به اختلال PTSD بین نسل اول و دوم در گروه بالینی مشاهده نشد به عبارت دیگر نتایج تحقیق بیانگر آن است که نشانگان اختلال PTSD ناشی از بمباران شیمیایی حلبچه در زن و مرد به یک انداره بوده و هر دو جنس تقریبا به یک اندازه آسیب را تجربه کرده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که نیم رخ نشانگان گروه نسل کشی شده در حمله شیمیایی حلبچه (گروه بالینی) و گروه غیر نسل کشی (گروه غیربالینی) در شیوع نشانگان اختلال استرس پس از سانحه با یک دیگر تفاوت معنادار آماری دارند. میانگین نمرات در زیر مقیاس های پرسشنامه pcl-5 گروه بالینی نسبت به گروه غیر بالینی بیشتر است و درگروه غیر بالینی زیرمقیاس ها در حد نرمال گزارش شده است. نتایج پژوهش نشان داد که نیم رخ نشانگان نسل اول و نسل دوم در حمله شیمیایی حلبچه با یکدیگر تفاوت آماری معنادار دارند.
