در راستای وجود تعارض ظاهری بین علم و دین و نیز تعامل دین و تمدن مدرن یا همان تعامل یا تقابل سنت و مدرنیته، پدیده روشنفکری دینی در دوران معاصر شکل گرفت و کسانی مانند سید جمال الدین اسدابادی و برخی شاگردانش، امام خمینی، شریعتی، بازرگان و تعدادی دیگر به عنوان پرچمدار روشن فکری دینی وارد صحنه شده و افکار و اندیشه های خود را بیان نمودند. تعریف این افراد از روشن فکری دینی و راهکارهای آنان برای رفع تقابل سنت و تجدد یکسان نیست. برای پژوهش در این حوزه روش هایی وجود دارد.
