چکیده: میل فطری بشر به ستایش جمال هستی وکمال انسانی، اورا به مدح انسانهای بزرگوار واداشته ودیوان شاعران همواره مزین به مدح انسانهای بزگوار وکمالاتشان بوده است و خالصانه ترین مدیحه ها در آن جاودانه مانده اند. با گسترش دین مبین اسلام ودرخشش پرتو جمال صاحب "خُلُق عظیم"پیامبر رحمت، مدح وی، خاندان ویارانش وتمجید از خصال وکمالاتشان سرلوحه ی دفتر شعر شاعران مسلمان از همه ی اقوام گشت. شاعران کلاسیک کردی نیز که بیشترشان، از مراکز ومدارس دینی سر برآورده اند، در مدح پیامبر، خاندان ویارانش، همواره زبانزد بوده اند؛ از جمله ی آنان شاعر عارف ملا محمود مفتی متخلص به" بێخود" می باشد که سراسر دیوانش معطر به عطر مدح پیامبر، آل و اصحاب ایشان است و در اشعار زیبای به دو زبان کردی وفارسی به مدح آنان پرداخته است؛ به گونه ای که در سروده هایش به هر دو زبان، با زبانی عاشقانه وبیانی عارفانه؛ با نثار گنج اخلاصش به پای صدق"صدّیق" خود را مستغنی از عالم اسباب می داند و آفتاب معدلت"فاروق" را نور خانه ی سودای خود می خواند واز پرتو گلستان وقار "ذی النورین"ز سر تا پا غرق در موج شرم می شود و تخم مهر"حیدر" را چنان در دل می پروراند، که سنّی وجعفری را خادم"سبطین نبی" می شمارد ودر وصفشان، «خون خموش از لب گویایش» می چکد. در این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، به مدح آل واصحاب پیامبر در اشعار کردی وفارسی" بێخود" پرداخته می شود و با بررسی نمونه های زیبای از آن، نشان داده می شود که وی در این مدایح با مقدمه های تغزلی زیبا، کلامش را با سوز وگداز عاشقانه و در قالب انواع صور خیال، از حالت روایی که مرسوم اغلب این گونه مدایح است خارج نموده وبا بیانی عارفانه وصوفیانه، به آن رنگ و بوی عاطفی داده است. واژگان کلیدی: مدح، آل واصحاب پیامبر، اشعار کردی وفارسی، بێخود، مضامین دینی.
