عبدالله رسول نژاد

آوارگی،توسعه طلبی و فکر دست یازیدن به سرزمین های دیگر ، از جمله انگیزه های تاخت وتاز مغولان به سرزمین های اطراف محسوب می شود. دراین زمان ایران و عراق مهد تمدن وقبله گاه علم وادب به شمار می آمد.تا اینکه مغولان سلسله حملات خود را نخست در سال616 ﻫ .ق متوجه ایران زمین گردانیدندوپس از آن به سرزمین همسایه یعنی عراق در سال 656 ﻫ .ق حمله نمودند .این در حالی بود که ملت عرب از مصیبت ها وبلایای طبیعی وغیر طبیعی همچون وقوع زلزله های متوالی وقحطسالی وجنگ های صلیبی رنج می برد.حال، شعر زبان رسای ادبیات این دوره همچون عنصری از دل فرهنگ وتمدن این دو حوزه ی شعری از مجموعه عواملی تأثیر پذیرفت که شناخت آن دسته از عوامل به نحوی باعث قضاوت درست ادبی در مورد شعراین دوران می شود. تا آنجایی که عوامل تأثیرگذار برشعر فارسی به ترتیب 1- حرکت پخته شعر وشاعران این دوران است که درادامه جنبش شعری دوره ی سلجوقی وتصلب روح استقامت وباروری وحضور شاعران منقد اجتماعی وباقی ماندن مراکز کوچک ادبی اثرگذار درنواحی داخلی ایران تبلور می یابد 2- تکامل تدریجی غزل 3- اصیل ماندن روح تصوف در دامان شاعران ایرانی4- قرارگرفتن تصوف دربستر غزل5 – عدم غفلت شاعران بزرگ از مطرح نمودن مباحث اجتماعی در شعر شاعرانی همچون مولوی،سعدی وحافظ 6- فراعت اغلب شاعران پارسی زبان در شعر و شاعری و عوامل تأثیرگذار برشعرعربی پس از حمله ی مغول1- وحشت وهراس عمومی شعراءکه شامل هجرت گسترده شعراء به مصر ونزول مصائب متعدد واثر آن درتغییر تدریجی فرهنگ شاعران وازدست رفتن بخش وسیعی از میراث علمی وادبی وتلاش فرهیختگان جامعه برای بازسازی آن است 2- قرارگرفتن شعر صوفی در بستر شعردینی 3- تقلید ازقصیده ی برده ی بوصیری واثرآن در ظهوربدیعیات4- تمرکز برتقویت نثروبازتاب عناصر حاکم برنثر درشعر5- افول الفاظ وتعبیرات شعری6- عدم فراغت شاعران عرب سرا و روی آوردن به مشاغل وحرفه های گوناگون می باشد