با رشد چشمگیر تجارت الکترونیک در دهه اخیر و ظهور پلتفرم های آنلاین، حجم فروش آنلاین بهطور قابلتوجهی افزایش یافته و بر این اساس، نیاز به مدیریت مؤثر فرآیندهای لجستیک معکوس، مانند بازگشت کالا، بازیافت و مدیریت ضایعات، بیش از پیش احساس میگردد. لجستیک معکوس، که شامل جریان کالاها از مصرفکننده به تولیدکننده یا مراکز بازیافت است، به دلیل پیچیدگیهای عملیاتی و هزینههای بالا، یکی از چالشهای کلیدی در زنجیره تأمین فروش آنلاین محسوب میشود. هوشمندسازی این فرآیندها با بهرهگیری از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا (IoT) و تحلیل دادههای بزرگ؛ میتواند کارایی، پایداری و رضایت مشتری را بهبود بخشد. اهمیت این موضوع نهتنها در کاهش هزینههای عملیاتی و اثرات زیستمحیطی، بلکه در تقویت مزیت رقابتی شرکتها در بازار پررقابت تجارت الکترونیک نهفته است. این پژوهش با تعریف یک مدل ریاضی برای شبکه لجستیک معکوس و اعتبارسنجی آن اقدام به ارائه رویکردی برای نحوه پیاده سازی هوشمندسازی در مدیریت مرجوعی های فروش آنلاین ارائه خواهد کرد.
