بیتردید، باستانشناسی یکی از حوزههای مطالعاتی مفید و کاربردی برای دانشجویان رشتههای گروه هنر و معماری است؛ اگرچه همهی این رشتهها، هرکدام به نوعی، میتوانند از دستاوردهای این حوزه وسیع بهرهمند شوند، اما میزان بهرهمندی رشتههایی مانند مرمت بناهای تاریخی بیشتر از سایر رشتههاست. دلیل این امر آن است که آثار معماری یافتشده در محوطههای باستانی بهصورت مستقیم و از نزدیک توسط دانشجویان این رشتهها مورد مطالعه قرار میگیرد. به همین خاطر، برای آشنایی اولیه دانشجویان، وجود درسی تحت عنوان «آشنایی با باستانشناسی» ضروری قلمداد شده است. در همین راستا، هدف مؤلفان این کتاب نیز آن بوده است که این آشنایی به بهترین شکل ممکن فراهم شود؛ بنابراین برای دستیابی به این هدف، کتاب در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول شامل تعاریف، نظریهها و مفاهیم باستانشناسی است و در این بخش تلاش شده است ضمن ارائهی تعریفی دقیق از باستانشناسی، توضیح مختصری دربارهی برخی نظریهها و مفاهیم مهم این حوزه داده شود. در فصل دوم، در دو بخش مجزا، تاریخچهی باستانشناسی در جهان و ایران بررسی شده است. فصل سوم به مطالعهی روشهای کاوش در باستانشناسی میپردازد؛ به این صورت که در ابتدا، روشها و سیستمهای کاوش توضیح داده شده و در ادامه، بهطور خلاصه به مباحث مستندسازی آثار و حفاظت و مرمت آثار در محل کاوش پرداخته میشود. موضوع فصل چهارم، روشهای تاریخگذاری در باستانشناسی است که در دو بخش تاریخگذاری مطلق و نسبی مورد بحث قرار گرفته است. در آخرین فصل کتاب، که مهمترین فصل آن نیز محسوب میشود، مهمترین تپههای باستانی بینالنهرین و ایران معرفی شدهاند. محوریت این معرفی با آثار معماری است و از نظر زمانی در بخش بینالنهرین، آثار دوران نوسنگی تا دورهی بابل جدید و در بخش ایران، آثار دوران نوسنگی تا اواخر عصر آهن را در بر میگیرد.
