|
چکیده
|
مهلای جزیری له نیَوان عیشقی حهقیقی و عیشقی مهجازی دا د. حهسهن سهرباز مامؤستای زانکؤی کوردستان کورته: ئهدهبی سؤفیطهری بهشیَکه له ئهدهبی ئایینی که ههر له زوووه هاتؤته نیَو ئهدهبیاتی طهلانی موسولَمان. شاعیرانیَک وهک «حهللاج»، «ئیبنی عهرهبی» و «ئیبنی فاریز» له ئهدهبی عهرهبی و «حافیز»، «سهعدی»، «مهولانا»، «جامی» و..... له ئهدهبی فارسی دا به طهورهترین شاعیرانی سؤفی دادهنریَن. له ئهدهبی کوردیش دا سؤفیطهری بؤ یهکهم جار له دووبهیتییهکانی باباتاهیری ههمهدانی رِهنطی داوهتهوه. دووای ئهمه سؤفیطهری شان به شانی شیَعری ئایینی له ئهدهبیاتی کوردی دا خؤی دؤزیوهتهوه و له شیَعرهکانی «مهلاثهریَشان»، «مهلا ی جزیری»، «ئهحمهدی خانی»، «مهولهوی کورد»، «مهحوی» و ... به شیَوهیهکی بهرضاو رهنطی داوهتهوه. مهلای جزیری یهکیَکه لهو شاعیره طهورانهی که له کؤتایی سهدهی دهیهم و سهرهتای سهدهی یازدهمی کؤضی دا شیَعری کوردی به طشتی و شیَعری سؤفیطهری به تایبهتی له سهر دهستی ئهو طهییشته لوتکهی خؤی. شاعیرانی سؤفی له شیَعرهکانیان دا زاراوهکانی سؤفیزم وهک عیشق به خودا، حالَ و مهقامهکان و... به کار دههیَنن، بهلآم ههندیَک جار له زاراوهکانی وهک وهسفی ئهندامی ذن، وهسفی شهراب و مهستی و... کهلَک وهردهطرن که عیشقی حهقیقییان له طهلَ عیشقی مهجازی تیَکهلَ دهکا. ئهم دیاردهیه له شیَعرهکانی مهلای جزیریش دا به شیَوهیهکی بهرضاو دهبینرآ، بؤیه لهم ووتارهدا ههولَ دهدهین سؤفیطهری له شیَعری مهلای جزیری دا شی بکهینهوه و دیاردهی عیشقی حهقیقی و عیشقی مهجازی له شیَعرهکانی دا بخهینه بهر باس و لیَکؤلَینهوه تاروون ببیَتهوه که مهلای جزیری له شیعرهکانی دا کام یهک لهم دوو عیشقهی بووه و ضهثیَوهندییهک له نیَوان ئهم دوو عیشقهدا له شیَعرهکانی دا بهرضاو دهکهوآ. دهستهووشهی سهرهکی: مهلای جزیری، شیَعری سؤفیزم، عیشقی حهقیقی، عیشقی مهجازی.
|